شهر سبزوار را میشناسید؟

معرفی شهر سبزوار:

این شهر در غرب استان خراسان رضوی، شمال شرق ایران واقع شده است. شهر سبزوار سومین شهر پرجمعیت استان خراسان رضوی می باشد. در ا‌ین شهر دانشگاه های مهمی از جمله دانشگاه علوم پزشکی سبزوار، دانشگاه حکیم سبزواری و دانشگاه آزاد قرار دارد در حال حاضر ۱۴ دانشگاه و موسسه آموزش عالی بزرگ در این شهر مشغول به فعالیت هستند. قبلا نام سبزوار بیهق ( یعنی جای نیکو یا بهترین ناحیه بود) و بر سر راه ابریشم قرار داشته که به عنوان یکی از مراکز تمدنی ایرانی قبل از اسلام بوده است که بعدها آن را سبزوار نامیدند.

آب و هوای شهر سبزوار:

سبزوار جایی است آرمیده بر لب کویر گرچه در بخشهای شمالی پشت به کوهستان داده و هوایی معتدل دارد اما در بیشتر جاها هوا گرم و خشک است و گاهی بادهای تند و خاک آلود هوا را تیره می کند و شن های روان شهر را محاصره می کند با این همه کویر نیز در جای خود زیبا و رویایی است. شب های کویر منظرهای زیبایی دارد درخشش ستاره ها جلوه‌ای خاص به آن می‌بخشد.
شهر نیز همانطور که از نامش پیداست سبز است و خرم. سبزوار همچنین شهر تاریخی است و مهد علم و ادب به این خاطر این طرف و آن طرف شهر آثار بسیاری از گذشته و مزارات بسیاری از درگذشتگان به چشم می خورد .در سبزوار طبیعت و تاریخ به هم رسیدند و شهری را به وجود آوردند که در جای خود زیبا و دیدنی است.
سبزوار با وجود اینکه در حاشیه کویر قرار گرفته و پوشش گیاهی مناسبی ندارد اما از نظر کشاورزی ضعیف نیست و به علت تنوع آب و هوا، وجود کوه های برف گیر در مناطق شمالی محصولات متنوعی مانند :گندم، پنبه، زیره، چغندر، کنجد، کرچک، هندوانه و خربزه در آن کاشت میشود بنابراین طبیعی است که خیلی از سبزواری ها سرگرم کاری کشاورزی و وابسته به آن باشند و لابد می دانید که هرجا کشاورزی هست دامداری هم به صورت محدود رونق دارد.

قدمت:

قدمت شهر سبزوار با کشف یک ساطور متعلق به انسان ابزار ساز قدمت سبزوار که قبلاً ۶ هزار سال تخمین زده می شد به ۱۲ هزار سال افزایش یافته تحقیقات و بررسی های دو نفر از دیرینه شناسان به نام علی آریایی از ایران و کلود سیبلت از فرانسه طی دو فصل منجر به کشف ۸۰ ساطور شده آنها به این نتیجه رسیدند قدیمی‌ترین ردپای انسان ابزار ساز قدمتی در حدود یک میلیون و ۸۰۰ هزار سال دارند.
مشاهیر سبزوار از شهرهای کهن خراسان است که از نظر تاریخی در وهله اول به سبب قیام سربداران خراسان و در وهله بعد به اعتبار بزرگانی از جمله:

• ابوالفضل بیهقی ( تاریخ نگار سده پنجم هجری قمری)
• عطاملک جوینی (تاریخ نگار و دیوانسالار بزرگ ایران در سده هفتم)
• ملا حسین کاشفی (نویسنده سده های نهم و دهم)
• حاج ملا هادی سبزواری ( فیلسوف بزرگ سده سیزدهم)
• دکتر علی شریعتی و پدرش محمد تقی شریعتی

شناخته می شود.
به این ترتیب اگر سبزواری ها مدعی شوند که شهرستان مهد علم و ادب بوده اشتباه نکرده اند. به غیر از افرادی که نام برده ایم بزرگان زیادی در تاریخ و ادب و فقه و فلسفه و عرفان و علوم مختلف سبزوار برخاسته و نام این شهر را با تاریخ فرهنگ ایران پیوند زده اند. اسطوره ها و افسانه ها همانند بسیاری دیگر از شهرهای خراسان و بلکه ایران، سرآغاز بنیاد سبزوار به اسطوره‌ها و افسانه‌ها می‌رسد.حتی تا همین سالها، اهالی، میدان مرکزی شهر را میدان دیو سفید می‌نامیدند و عقیده داشتند که اینجا رزمگاه رستم و دیو سپید بوده است.

صنایع دستی سبزوار :

صنایع دستی سبزوار از گذشته جایگاه بخصوصی در صنایع دستی در سطح استان داشته است مانند: قالی بافی، گلیم، سفالگری در روستای برآباد، کارگاه های فرت بافی ،مسگری، آهنگری، لحاف دوزی، معرق مس، سنگ تراشی، نمدمالی ،خراطی. در سالهای اخیر صنایع جدید در سبزوار استقرار پیدا کرده‌اند که از جمله ریسندگی و بافندگی، روغن‌گیری، زیره پاک کنی، قند سازی، ساخت ادوات کشاورزی، پلاستیک سازی، سنگبری، آجر پزی اشاره کرد.

 جاذبه های تاریخی و فرهنگی:

در گوشه و کنار این شهر آثار تاریخی فراوانی وجود دارد اما همه این آثار در خود شهر یا نزدیک آن قرار نگرفتند و برخی ازآنها ده‌ها کیلومتر با سبزوار فاصله دارند در واقع جزئی از شهرستان سبزوار هستند. دیدن این آثار دور افتاده از شهر اگرچه خالی از لطف نیست اما با وقت، هزینه و حوصله عموم گردشگران جور در نمی آید. بنابراین در ادامه تنها آثاری را که به راحتی قابل دسترس هستند معرفی می کنیم و از سایر آثار چشم می پوشیم.

مسجد جامع سبزوار

این مسجد از درخشان ترین دوره تاریخ سبزوار یعنی دوره سربداران (سده هشتم هجری) به یادگار مانده است این مسجد چهار هزار متر مربع وسعت دارد.

مسجد پامنار

مسجد پامنار قدیمی‌ترین مسجد سبزوار است این مسجد گاهی مسجد آدینه هم خوانده میشود.

مصلی

مصلای سبزوار بنایی است ساده اما شکوهمند که تاریخ احداث آن به درستی معلوم نیست این بنا مانند دیگر مصلا های که در شهرهای قدیمی و بزرگ ایران وجود دارند در گذشته برای برگزاری نماز جمعه یا مراسم ویژه در اعیاد مذهبی مورد استفاده قرار می گرفته است.

امامزاده یحیی

این امامزاده یکی از زیارتگاههای معروف سبزوار است و از این گذشته قدمت و زیبایی بنای آن زیارتش به وسیله گردشگران را اجتناب ناپذیر می سازد.

امامزاده شعیب

امامزاده شعیب از زیارتگاه های معروف و معتبر سبزوار است.

آرامگاه اسرار :

آرامگاه شهرسبزوار

اسرار همان (حاج ملا هادی سبزواری) فیلسوف بزرگ ایران در (سده سیزدهم هجری قمری) است که چون در اشعار خود به اسرار تخلص میکرده به این نام معروف شده است.

بنای یادبود مولانا حسین کاشفی کمال الدین بن علی بیهقی کاشفی معروف به (مولانا حسین کاشفی) از دانشمندان پایان دوره تیموری بود.

کاروانسرای فرامرز خان :

از آثار دوره قاجار است برای استفاده زائران امام رضا علیه السلام به وسیله حاج فرامرز خان سبزواری ساخته شده است.

منار خسروگرد:

منار خسروگرد سبزوار

میل یا مناره خسروگرد از آثار بسیار قدیمی سبزوار است که حدود ۳۰ متر ارتفاع دارد در گذشته منارهای بلند در نقاط مهم درست می کردند تا از فاصله های دور قابل دیدن و راهنمای مسافران باشند.

حمام قیصریه:

حمام قیصریه شهرسبزوار

حمام قیصریه از حمام های قدیمی سبزوار است که در دوران قاجاریه ساخته شده است.

گردشگاه های سبزوار در سبزوار جای خوش آب و هوا و سرسبز کم نیست اما بیشتر آنها خارج از شهر قرار دارند و تا حدودی دور از دسترس گردشگران عادی اند نظیر روستای بلاش آباد، آبشار برغمد، رودخانه دلبر، روستای گود آسیاب ۱۵ کیلومتری جاده تهران است و چشمه آب و قنات و باغات اناری را در خود جای داده .با این وجود در شهر چند پارک وجود دارد که برای اتراق یا رفع خستگی مسافران مناسب هستند باغ ملی، پارک ارم، میدان های سبزوار، شهربازی و …

 گویش و لهجه:

زبان اکثر مردم سبزوار فارسی است لهجه سبزواری به دلیل قدمت واژه ها اصیل ترین لهجه فارسی خراسانی است واژه‌های لهجه سبزواری برگرفته از واژه های قدیمی زبان فارسی و زبان فارسی دری است و هنوز اصالت فارسی خود را حفظ کرده است و کمتر از لغت های دخیل در آن استفاده شده است اگرچه بیشتر سبزواریها به زبان فارسی با لهجه خراسانی صحبت می کنند اما زبان کردی و ترکی نیز در بین شان دیده می شود.
بیشتر سبزواری ها شیعه دوازده امامی هستند اما در چند روستا مذهب تسنن حنفی هم به صورت محدود رواج دارد.

 سوغات :

سوغات سبزوار کلوچه های زنجبیلی، محصولات کشاورزی مانند: تخمه ژاپنی و ادویه های سبزواری است مهمترین سوغات سبزوار کلوچه زنجبیلی سبزواری است که در میان مردم محلی و گردشگران طرفداران بسیاری دارد.